W 2018 roku ubezwłasnowolnionych zostało kolejne 10 tysięcy osób. Wśród powodów prym wiodą choroby psychiczne, alkoholizm i narkomania. Niestety, niektórzy traktują tę instytucję jako sposób na pozbycie się starszego, niedołężnego krewnego.
Rekordowa liczba wniosków o ubezwłasnowolnienie
Dane dotyczące ubezwłasnowolnień można czerpać ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości od 2006 r. Wiemy stamtąd, że w 2006 r. wniosków o ubezwłasnowolnienie wpłynęło do sądów 9 tysięcy. W 2018 r. liczba ta wzrosła do 15,5 tys. Sądy do znacznej większości takich wniosków się przychylają. W 2006 r. ubezwłasnowolnionych zostało 6 tys. osób, w 2018 już ponad 10 tys. To jednak nie sama ilość składanych wniosków budzi niepokój. Oczywiste jest, że istnieją takie sytuacje, w których odebranie człowiekowi zdolności do czynności prawnych służy jego dobru. Zastanawiające jest jednak to, że ponad 60% wniosków dotyczyło osób starszych.
Ubezwłasnowolnienie – śmierć cywilna osób starszych?
Osobie ubezwłasnowolnionej całkowicie odbiera się zdolność do czynności prawnych. Nie może ona podejmować praktycznie żadnej decyzji dotyczącej swojej osoby. Wszystkie te decyzje podejmuje za nią opiekun. Sytuacja taka stwarza niestety pole do nadużyć, ponieważ taka osoba nie może rozporządzać swoim majątkiem, może też zostać umieszczona na wniosek opiekuna w domu opieki. Zdarzają się sytuacje, w których rodzina wykorzystuje instytucję ubezwłasnowolnienia, by pozbawić praw niedołężnego krewnego i oddać go do ośrodka lub trzymać latami, aż do śmierci, w zamknięciu. Niejednokrotnie taka rodzina trwoni w tym czasie jego majątek. W związku z tym coraz częściej pojawiają się głosy, że przepisy regulujące tę instytucję powinny zostać zmienione. Zaapelował o to sam Rzecznik Praw Obywatelskich. Postuluje on zastąpienie ubezwłasnowolnienia instytucją wspierania decyzji, co stanowiłoby dostosowanie polskiego prawodawstwa do Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych oraz orzecznictwa Komitetu Praw Osób Niepełnosprawnych. 7 maja 2019 r., w odpowiedzi na apel RPO, Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiedziało, że trwają wewnętrzne prace, które zmierzają do takiej zmiany.
Olga, f: sabinevanerp / Pixabay